Tractor अनुदान योजना: 2024 अर्ज प्रक्रिया सुरू

 2024 Tractor अनुदान योजना सुरू झाली आहे, जी राज्य पुरस्कृत कृषि यांत्रिकीकरण योजना अंतर्गत राबवली जात आहे. या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांना ट्रॅक्टर खरेदीसाठी आर्थिक सहाय्य करणे हा आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे शेतीतील श्रम आणि वेळ कमी होईल आणि उत्पादन क्षमता वाढेल. यासाठी शेतकऱ्यांना अनुदान दिले जाते, ज्याचा फायदा घेण्यासाठी काही अटी आणि शर्ती लागू आहेत सविस्तर माहिती.

राज्यात शेती हा प्रमुख व्यवसाय असून, शेतकऱ्यांसाठी अनेक अडचणी निर्माण झाल्या आहेत. त्यापैकी प्रमुख समस्या म्हणजे मजुरांचा अभाव. आधुनिक काळात शेतीसाठी लागणारे मजूर उपलब्ध नसणे ही समस्या गंभीर रूप धारण करत आहे, ज्यामुळे शेतीतील कामे वेळेवर पूर्ण होत नाहीत.

मजुरांचा अभाव आणि वाढलेला मजुरी खर्च हे शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक ताण वाढवणारे घटक ठरले आहेत. शेती कामे वेळेत न होण्याने उत्पादनावर विपरीत परिणाम होतो, परिणामी शेतकऱ्यांना मिळणारे उत्पन्न घटत आहे. यामुळे शेती व्यवसाय खडतर आणि अडचणींचा झाला आहे. मजुरांच्या समस्येमुळे शेतकऱ्यांना यांत्रिकीकरण किंवा तंत्रज्ञानाच्या मदतीने शेती करणे आवश्यक ठरले आहे, जेणेकरून खर्च कमी होऊन उत्पादन वाढवता येईल.

महाराष्ट्रातील सुमारे ८० % शेतकरी हे अल्प व अत्यल्प भूधारक आहेत, ज्यांच्याकडे कमी जमीन आहे. यांत्रिकीकरणासाठी आवश्यक असलेली यंत्रसामग्री किंवा अवजारे खरेदी करणे या शेतकऱ्यांसाठी आर्थिकदृष्ट्या आव्हानात्मक आहे. त्यांची आर्थिक परिस्थिती मर्यादित असल्याने, ते महागडी यंत्रे खरेदी करण्यास असमर्थ असतात.

यामुळे, शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य करणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे ते शेतीत आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेती अधिक परिणामकारक पद्धतीने करू शकतील. सरकार किंवा इतर संस्थांकडून अनुदान, कर्ज किंवा विशेष योजना उपलब्ध करून दिल्यास शेतकऱ्यांना यांत्रिकीकरणाचा लाभ घेता येईल, ज्यामुळे शेतीतील श्रम व वेळ कमी होऊन उत्पादन क्षमता वाढेल.

Tractor yojana 2024 GR  Click Here

ट्रॅक्टर योजना 2024 :- महाराष्ट्रातील कृषी यांत्रिकीकरणासाठी महत्वपूर्ण योजना

केंद्र पुरस्कृत कृषी यांत्रिकीकरण अभियान आणि इतर विविध राष्ट्रीय योजना जसे की राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा अभियान राष्ट्रीय तेलबिया व तेलताड अभियान तसेच एकात्मिक फलोत्पादन विकास कार्यक्रम यांत्रिकीकरणाच्या वाढीसाठी राज्यात राबविण्यात येतात. तथापि, शेतकऱ्यांकडून होणाऱ्या मोठ्या मागणीच्या तुलनेत या योजनांमधून पुरेशा प्रमाणात कृषी अवजारांचा पुरवठा करणे शक्य होत नाही.

पूर्वी राष्ट्रीय कृषी विकास योजना अंतर्गत कृषी यांत्रिकीकरणासाठी मोठ्या प्रमाणात निधी उपलब्ध करून दिला जात होता, परंतु सद्यस्थितीत या योजनेतून मिळणाऱ्या निधीमध्ये मोठी घट झाली आहे. यामुळे, ट्रॅक्टर, ऊस कापणी यंत्र, पावर टिलर यांसारख्या महागड्या यंत्रांसाठी अनुदान मिळणे कठीण झाले आहे. या यंत्रांची मोठ्या प्रमाणात मागणी असूनही, यांत्रिकीकरण योजनांसाठी केंद्र शासनाच्या मर्यादांमुळे शेतकऱ्यांची मागणी पूर्ण करण्यात अडचणी येत आहेत.

राज्य पुरस्कृत कृषी यांत्रिकीकरण योजना या परिस्थितीतून मार्ग काढण्यासाठी महाराष्ट्रात १८ मे २०१८ रोजी राज्य सरकारने 100% राज्य पुरस्कृत योजना म्हणून मान्यता दिली. यामुळे शेतकऱ्यांना कृषी यांत्रिकीकरणासाठी अधिक अनुदान मिळण्याची संधी मिळाली.

ट्रॅक्टर योजना 2024 मधील मुख्य वैशिष्ट्ये

योजनेत शेतकऱ्यांना अनुदान मिळणाऱ्या यंत्रसामग्रीचे प्रकार :-

- ट्रॅक्टर आणि पॉवर टिलर

- स्वयंचलित औजारे :- रिपर, रिपर कम बाइंडर, पॉवर वीडर (इंजिन ऑपरेटेड)

- ट्रॅक्टर चलित औजारे :- रोटाव्हेटर, पीटीओ ऑपरेटेड वीडर, रेज्ड बेड प्लांटर, पल्टी नांगर, पेरणी यंत्र, मळणी यंत्र (थ्रेशर/मल्टी क्रॉप थ्रेशर), कॉटन श्रेडर, ट्रॅक्टर माउंटेड स्प्रेयर

- काढणी पश्चात तंत्रज्ञान उपकरणे :- मिनी राईस मिल, मिनी दाल मिल, पैकिंग मशीन, ग्राईंडर/पल्व्हराइजर/पॉलीशर, क्लिनर कम ग्रेडर

ट्रॅक्टर योजना 2024: शेतकऱ्यांना अनुदान व कृषी यंत्रांसाठी आर्थिक सहाय्य

ट्रॅक्टर योजना 2024 अंतर्गत शेतकऱ्यांना विविध कृषी यंत्रे आणि अवजारे खरेदी करण्यासाठी अनुदान दिले जाते. विशेषतः अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी, अनुसूचित जाती/जमातीचे शेतकरी, आणि महिला शेतकरी यांना ५०% अनुदान मिळते, तर इतर शेतकऱ्यांसाठी हे अनुदान ४०% आहे. योजनेत मिळणाऱ्या अनुदानाच्या गणनेत जीएसटी रक्कम गृहित धरली जात नाही.

शेतकरी उत्पादक कंपन्या आणि शेतकरी गट यांना कृषी औजारे बँक स्थापन करण्यासाठी 60% अनुदान (१२ लाख रुपयांपर्यंत) दिले जाते, जे शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी संधी आहे.

अल्प व अत्यल्प भूधारक शेतकरी, अनुसूचित जाती/जमाती आणि महिला शेतकरी यांना मिळणारे अनुदान:

• ट्रॅक्टर (08-70 PTO HP): ₹2,00,000 ते ₹5,00,000
• पॉवर टिलर (8 BHP व त्यापेक्षा जास्त) :- 85,000
• पॉवर टिलर (8 BHP पेक्षा कमी) :- 65,000
• रिपर कम बाइंडर (3 व्हील) :- 1,75,000
• रिपर कम बाइंडर (4 व्हील) :- 2,50,000
• रीपर :- 75,000
• पॉवर वीडर (2 BHP पेक्षा कमी, इंजिन ऑपरेटेड) :- 25,000
• पॉवर वीडर (2 ते 5 BHP, इंजिन ऑपरेटेड) :-35,000
• पॉवर वीडर (5 BHP पेक्षा जास्त, इंजिन ऑपरेटेड) :- 63,000

• 35 BHP पेक्षा जास्त ट्रॅक्टर चलित अवजारे :-
• रोटाव्हेटर (5 फुट) :- 42,000
• रोटाव्हेटर (6 फुट) :- 44,800
• थ्रेशर/मल्टी क्रॉप थ्रेशर (4 टन प्रती तास पेक्षा कमी क्षमता) :- 1,00,000
• थ्रेशर/मल्टी क्रॉप थ्रेशर (4 टन प्रती तास पेक्षा जास्त क्षमता) :-2,50,000
• पेरणी यंत्र (सीड ड्रिल 9 दाती व त्यापेक्षा जास्त) :- 20,000
• रेज्ड बेड प्लांटर (BBF यंत्र) :- 35,000
• कल्टीव्हेटर :- 50,000
• पलटी नांगर (हायड्रॉलिक डबल बॉटम) :-70,000
• पलटी नांगर (हायड्रॉलिक ट्रिपल बॉटम) :-89,500
• पलटी नांगर (मेकॅनिकल डबल बॉटम) :- 40,000
• ट्रॅक्टर माउंटेड स्प्रेयर (एअर कॅरिअर/एअर असिस्ट) :- 1,25,000
• विडर (PTO ऑपरेटेड) :- 75,000
• कॉटन श्रेडर/मॉवर श्रेडर :-1,00,000
• चाफ कटर (इंजिन किंवा इलेक्ट्रिक मोटर द्वारा ऑपरेटेड, 3 HP पेक्षा कमी) :- 20,000
• मॅन्युअली ऑपरेटेड चाफ कटर (3 फुटांपेक्षा जास्त) :-   6,300
• मॅन्युअली ऑपरेटेड चाफ कटर (3 फुटांपर्यंत) :- 50% अनुदान, ₹5,000
•  
• 
  
• 
  
• ट्रॅक्टर योजना 2024 साठी आवश्यक कागदपत्रे
• 
  
• 
  
•  1. आधार कार्ड :- शेतकऱ्याचे आधार कार्ड अनिवार्य आहे. 
• 
  
• 2. 7/12 उतारा आणि 8अ उतारा :- शेतकऱ्याकडे स्वतःच्या नावावर असलेला 7/12 उतारा किंवा 8अ उतारा असावा.
• 
  
• 3. जातीचा दाखला (अनुसूचित जाती/जमाती साठी) :-  शेतकरी अनुसूचित जाती/जमातीतील असल्यास, जातीचा दाखला आवश्यक आहे.
• 
  
• 
  
• 4. ट्रॅक्टर किंवा यंत्र/औजाराचा टेस्ट रिपोर्ट :- खरेदी केलेल्या यंत्र/औजाराचा परीक्षण अहवाल (Machinery Test Report).
• 
  
• 5. बँक पासबुक :- शेतकऱ्याचे बँक खाते तपशील दर्शवणारे बँक पासबुक.
• 
  
• 6. यंत्राचे कोटेशन :- खरेदी करावयाच्या यंत्राचे कोटेशन (Quotation).
• 
  
• 7. औजारासाठी अनुदान : - फक्त एका औजारासाठीच अनुदान देय असेल, म्हणजे शेतकरी ट्रॅक्टर किंवा यंत्र/औजारासाठी एकच अर्ज करू शकतो.
• 
  
• 8. ट्रॅक्टर असल्याचा पुरावा (कुटुंबातील सदस्याच्या नावावर ट्रॅक्टर असल्यास) :-  कुटुंबातील व्यक्तीच्या नावे ट्रॅक्टर असल्यास, त्या ट्रॅक्टरसाठीचे औजार लाभ मिळण्यास पात्र असेल. यासाठी ट्रॅक्टर असल्याचा पुरावा सोबत जोडणे आवश्यक आहे.
• 
  
• 9. औजाराचा लाभ घेतल्यास पुढील 10 वर्षे अर्ज करण्याची अट :-  एखाद्या शेतकऱ्याने एखाद्या घटक/औजाराचा लाभ घेतला असल्यास त्याच घटकासाठी पुढील 10 वर्षे अर्ज करता येणार नाही. उदाहरणार्थ, शेतकऱ्याला 2021-22 मध्ये ट्रॅक्टरसाठी लाभ दिला असेल, तर 10 वर्षे ट्रॅक्टरसाठी तो पात्र ठरणार नाही, परंतु इतर औजारांसाठी अर्ज करू शकतो.

ट्रॅक्टर योजना 2024 अंतर्गत विविध कृषी यंत्रांसाठी मिळणारे अनुदान शेतकऱ्यांना शेतीतील उत्पादन क्षमता वाढवण्यास मदत करेल. शेतकरी या योजनेचा लाभ घेऊन आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या मदतीने शेती अधिक कार्यक्षम आणि फायदेशीर बनवू शकतात.